Khái niệm bệnh Herpes là gì?
Bệnh Herpes hay còn gọi là bệnh viêm da do virus Herpes gây ra. Viêm da do virus là một tình trạng trên da có tổn thương do virus herpes gây ra. Bệnh cũng thường gặp ở những bệnh nhân bị viêm da cơ địa hoặc dị ứng do tiếp xúc, hay còn gọi là viêm da cơ địa.
Viêm da do virus Herpes là một bệnh lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với chất tiết hoặc dịch cơ thể của người bệnh. Bệnh thường xuất hiện ở những vùng da hở như đầu, mặt, cổ, trường hợp nặng có thể lan ra toàn thân.
Nguyên nhân gây bệnh Herpes
Virus herpes là nguyên nhân chính gây ra bệnh Herpes. Đó là các mụn nước, mụn rộp ở các vùng như môi, miệng, não, mắt và thậm chí cả bộ phận sinh dục.
Hãy tìm hiểu virus herpes là gì, nguyên nhân gây bệnh, cách phòng tránh và cách xử lý khi không may mắc phải.
Virus herpes có tên gọi đầy đủ là Herpes Simplex, là mầm bệnh xâm nhập gây ra các bệnh ngoài da. Có hai chủng virus chính.
- Herpesvirus loại 1: Còn được gọi là herpes ở miệng hoặc HSV-1, nó là nguyên nhân gây ra mụn nước và vết loét xung quanh môi và miệng.
- Herpesvirus loại 2: Còn được gọi là herpes sinh dục hoặc HSV-2, nó thường là nguyên nhân gây ra mụn nước và vết loét xung quanh bộ phận sinh dục và trực tràng.
Trong một số trường hợp hiếm hoi, mụn rộp có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận khác của cơ thể, bao gồm mặt, cổ và lưng dưới. Các bác sĩ đôi khi gặp phải mụn rộp sinh dục do chủng herpes loại 1 gây ra, nhưng nó thường không gây ra nguy hiểm và hiếm gặp.
Bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm virus herpes khi tiếp xúc với mầm bệnh trên người hoặc vật bị nhiễm. Ở những người bị nhiễm virus herpes, bệnh không xuất hiện ngày mà virus vẫn tồn tại trong cơ thể, các yếu tố thuận lợi, đặc biệt là hệ miễn dịch suy yếu và tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời tạo điều kiện cho virus herpes mới sinh sôi và gây bệnh.
Đối tượng nhiễm bệnh Herpes gồm những ai ?
Bệnh thường gặp ở những người trẻ trong độ tuổi quan hệ tình dục, đặc biệt là những người có hành vi tình dục nguy cơ cao. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới vào năm 2016, khoảng 491,5 triệu người trong độ tuổi từ 15 đến 49 bị nhiễm HSV-2 trên toàn thế giới, trong đó phụ nữ thường nhiễm nhiều hơn nam giới.
Trẻ em dễ bị herpes miệng nhất, các triệu chứng và diễn biến thường nghiêm trọng hơn ở người lớn. Một vài trường hợp hiếm gặp đó là virus có thể gây viêm não herpes ở trẻ sơ sinh. Virus có thể dễ dàng lây lan từ người này sang người khác khi tiếp xúc trực tiếp với da qua hôn, quan hệ tình dục hoặc chạm vào các vật dụng cá nhân.
Hiện nay y học vẫn chưa tìm ra cách tiêu diệt hoàn toàn virus herpes nhưng virus herpes rất dễ khỏi, điều trị triệu chứng thì có thể chữa khỏi các mụn rộp ở miệng và bộ phận sinh dục nhưng virus vẫn ở trong cơ thể. Việc tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ thường khiến bệnh quay trở lại và nặng hơn trước.
Các dấu hiệu thường thấy ở người bị bệnh Herpes
Vì vậy, nếu bạn đang thắc mắc virus Herpes là gì, thì đó là loại virus liên quan đến việc nhiễm virus gây mụn nước trên bộ phận sinh dục hoặc xung quanh môi và miệng. Bệnh thường không có dấu hiệu điển hình hoặc biểu hiện nhẹ khó nhận biết. Hầu hết bệnh nhân không biết rằng mình mắc bệnh này.
Khi có các yếu tố thuận lợi, sự khởi phát của bệnh gây ra các dấu hiệu bệnh như sau:
- Nhiễm Herpes ở miệng :
Đầu tiên, một số vùng da xung quanh môi và miệng trở nên đỏ, rát, bỏng hoặc cảm giác ngứa ran. Đây là những dấu hiệu đầu tiên, sau đó là mụn nước xuất hiện và dần hình thành các vết loét ở trong và xung quanh miệng. Lúc này tình trạng đau rát càng trở nên nghiêm trọng hơn, nhất là ở trẻ nhỏ khiến trẻ quấy khóc, khó chịu.
Những mụn nước này thường vỡ ra, chảy nước và khô sau vài ngày. Bệnh nhân không còn cảm thấy đau đớn hay khó chịu, và thường vết thương này không để lại sẹo. Tuy nhiên, một số trường hợp xảy ra bội nhiễm hoặc hệ miễn dịch bị suy yếu sẽ dẫn đến diễn biến nặng hơn và thời gian mắc bệnh lâu hơn.
Bệnh herpes ở miệng thường khởi phát theo từng đợt và tần suất tái phát khác nhau ở mỗi người. Virus herpes luôn tồn tại trong cơ thể và không thể loại bỏ hoàn toàn. Các đợt tái phát của bệnh herpes ở miệng thường nghiêm trọng hơn và kéo dài hơn lần đầu.
- Nhiễm Herpes sinh dục :
Không giống như bệnh Herpes ở miệng, Herpes sinh dục có ít dấu hiệu hơn nên nhiều người không biết mình mắc bệnh. Mặc dù có nhiều trường hợp mắc bệnh Herpes sinh dục nhưng đây là căn bệnh rất khó phát hiện vì các dấu hiệu còn nhẹ. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng, mụn rộp và vết loét xuất hiện trên bộ phận sinh dục và lây lan sang hậu môn. Ngoài các dấu hiệu điển hình này, người bệnh còn có các dấu hiệu khác như :
- Sốt
- Cảm giác đau nhức cơ thể
- Sưng hạch bạch huyết.
Hầu hết các bệnh đều được chữa khỏi nhờ giữ vệ sinh tốt và kiêng cữ. Hiếm có trường hợp nhiễm trùng và biến chứng nghiêm trọng. Các vấn đề do Herpes sinh dục gây ra bao gồm viêm loét trực tràng, mụn rộp và tăng nguy cơ lây truyền qua đường tình dục.
Các cách để chẩn đoán bệnh do Virus Herpes
Chẩn đoán virus Herpes simplex thường dựa trên các xét nghiệm và thăm khám lâm sàng . Một số xét nghiệm mà bác sĩ thường yêu cầu là:
- Xét nghiệm mẫu bệnh phẩm: Xét nghiệm phát hiện virus herpes được thực hiện trên chất lỏng trong các mụn nước nhỏ như vết loét trên da, dịch trong các mụn nước và mô liên kết ở những nơi có cảm giác đau như : mũi, hậu môn, trực tràng và âm đạo,…. Kiểm tra xem có sự hiện diện của virus herpes.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể HSV-1 và HSV-2.
- Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase: Mẫu là máu hoặc dịch não tủy và là xét nghiệm ADN để tìm sự hiện diện của chính virus Herpes.
Các cách trị bệnh do virus Herpes gây ra
Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn virus gây bệnh và nguy cơ tái phát bệnh, nhưng việc chăm sóc và điều trị có thể giúp giảm các triệu chứng, rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa tái phát. Đa phần việc trị bệnh do virus herpes gây ra chủ yếu là để chống lại tình trạng bội nhiễm xảy ra và chống virus.
- Việc trị bệnh càn tiến hành càng sớm càng tốt để hạn chế các triệu chứng và tránh lây lan sang các cơ quan khác.
- Nếu bạn bị HSV sinh dục, bạn tình của bạn nên được tư vấn về cách trị và phòng ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
- Dùng các loại thuốc kháng sinh phổ rộng nếu có xảy ra tình trạng bội nhiễm.
- Chế độ ăn uống khoa học, giàu vitamin, nghỉ ngơi hợp lý sẽ tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ và giữ vệ sinh vùng da bị mụn rộp sẽ giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và bệnh nhanh chóng lành lại. Tắm nước ấm giúp giảm đau do mụn rộp sinh dục, trong khi chườm lạnh giúp giảm đau do mụn rộp quanh miệng.
Loại virus này rất dễ lây lan, vì vậy nếu bị bệnh, bạn nên thông báo và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với những người xung quanh. Đặc biệt việc quan hệ tình dục không an toàn hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân có thể gây lây nhiễm bệnh.
Cách phòng tránh bệnh do Herpes :
Bệnh nhân phải dùng thuốc kháng virus để điều trị. Khi khỏi bệnh cũng nên tránh căng thẳng, hạn chế đi lại, thức khuya, tránh các nguy cơ lây nhiễm bệnh khác để tránh bệnh tái phát. Nếu tình trạng bệnh tái phát với tần suất trên 6 lần trong một năm thì bạn nên dùng thuốc dự phòng.
Cần chú ý để tránh tiếp xúc trực tiếp của vùng da bị tổn thương với các đồ vật khác như : hôn, chạm vào, sờ hay quan hệ tình dục … Không dùng chung đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn tắm, khăn mặt, ly, cốc, đũa, thìa, son môi, phấn trang điểm, v.v. Khi bị mụn rộp hay những vết loét cần tránh trang điểm. Trong trường hợp bị bệnh, cần tuân theo kế hoạch điều trị của bác sĩ.
