Thuốc PREP là gì? cách sử dụng PREP an toàn và hiệu quả

Khái niệm về thuốc PrEP là gì?

Nhiều người thắc mắc thuốc PrEP là gì và liệu nó có đáng tin cậy như những gì nó được quảng cáo hay không. PrEP là từ viết tắt của cụm từ Pre-Exposure Prophylaxis. PrEP là một loại thuốc dùng để ngăn ngừa lây nhiễm HIV ở những người chưa bị nhiễm. Tuy nhiên, PrEP không dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người có nguy cơ nhiễm HIV cao.

PrEP hiện nay được sản xuất dưới dạng viên nén uống trực tiếp rất tiện lợi cho người sử dụng.

PrEP là một nhóm thuốc kháng virus có tác dụng ngăn ngừa lây nhiễm HIV trong nhóm nguy cơ cao. Người sử dụng PrEP là những người không bị nhiễm HIV nhưng có nguy cơ nhiễm HIV cao.

PrEP là sự kết hợp của hai loại thuốc kháng virus, Tenofovir Disoproxil Fumarate (TDF) 300 mg và Emtricitabine (FTC) 200 mg, cho 1 viên và được uống một lần mỗi ngày.

Cơ chế bảo vệ của thuốc PrEP:

Thông thường, khi cơ thể chúng ta bị vi khuẩn hoặc virus tấn công, chúng ta được bảo vệ bởi các tế bào chuyên biệt của hệ thống miễn dịch được gọi là tế bào T – CD4. Nhưng một khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ tấn công các tế bào T – CD4, đánh bại khả năng phòng thủ và sử dụng các tế bào đó để nhân lên, giải phóng hàng tỷ bản sao mỗi ngày. Dần dần, khả năng phòng thủ của hệ miễn dịch yếu đi, các bệnh nhiễm trùng cơ hội tấn công và người nhiễm HIV chết vì các bệnh cơ hội này (giai đoạn AIDS).

Tuy nhiên, nếu PrEP được sử dụng thường xuyên, bắt đầu với một viên mỗi ngày, thì thuốc PrEP hoạt động bằng cách ngăn chặn việc sản xuất chất xúc tác sinh học (enzym), những chất mà HIV sử dụng để tạo ra các bản sao mới của vi rút, có tác dụng bảo vệ tế bào T – CD4. Nó ngăn  không cho virus HIV tấn công chúng, ngăn chúng nhân lên và bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm HIV.

Thuốc PREP m117 là gì? 

Thuốc M117 là thuốc có ký hiệu m117 được khắc lên một mặt của viên thuốc màu xanh dương. Thuốc M117 được dùng để điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV cho bệnh nhân có kèm viêm gan B.

Thuốc m117 là một loại thuốc kê đơn có tên thương mại được sử dụng để điều trị nhiễm HIV. Nó cũng được sử dụng để ngăn ngừa HIV ở những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Điều trị  trước khi một người  bị phơi nhiễm với HIV được gọi là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP).

Đối tượng sử dụng PrEP hằng ngày

• PrEP dành cho những người âm tính với HIV và sẽ có nguy cơ lây nhiễm HIV cao hơn bình thường. PrEP có thể sử dụng cho cả nam và nữ, cả nam và nữ chuyển giới.
• Quan hệ tình dục với bạn tình nhiễm HIV có tải lượng HIV dưới giới hạn phát hiện.
• Bạn là người đồng tính nam hoặc lưỡng tính, có nhiều bạn tình và không phải lúc nào bạn cũng sử dụng bao cao su.
• Bạn là người đồng tính nam hoặc lưỡng tính và có quan hệ tình dục nhưng bạn chưa hiểu rõ về tình trạng nhiễm HIV của bạn tình và cũng không sử dụng bao cao su.
• Bạn hoặc bạn tình của bạn tiêm chích, sử dụng ma tuý, hoặc quan hệ tình dục với nhiều đối tượng khác.
• Nhìn chung, Bộ Y tế hiện nay yêu cầu sử dụng PrEP để dự phòng lây nhiễm HIV cho các đối tượng bao gồm: nam nữ có phát sinh quan hệ đồng giới, người bán dâm, người chuyển giới nữ, các đối tượng tiêm chích ma túy, có quan hệ tình dục với bạn tình nhiễm HIV không điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng có tải lượng vi rút HIV dưới ngưỡng phát hiện virus (duy trì trên 200 bản sao / ml máu).
• PrEP có thể ngăn ngừa lây truyền HIV trong cả quan hệ tình dục qua đường âm đạo và hậu môn, nhưng các khuyến cáo về liều lượng khác nhau tùy theo giới tính.

Các đối tượng chống chỉ định với thuốc PrEP

Các loại thuốc được dùng để điều trị dự phòng PrEP khá an toàn và hầu hết những người dùng PrEP không gặp tác dụng phụ nghiêm trọng.
 Chống chỉ định khi sử dụng PrEP bao gồm: 

• Người nhiễm HIV dương tính hoặc không xác định
• Người có những dấu hiệu hay triệu chứng nhiễm HIV cấp tính hay người có khả năng mới nhiễm HIV. 
• Người có vấn đề về bệnh lý thận, suy giảm chức năng thận (độ thanh thải creatinin ước tính và <60 mL / phút)
• Dị ứng với TDF và FTC
• Trong 72 giờ qua phơi nhiễm với HIV
•  Nếu bạn chỉ đang có một bạn tình duy nhất, hãy xét nghiệm tải lượng HIV của bạn tình nhiễm HIV đang điều trị ARV <200 bản sao/ml và tuân thủ chế độ điều trị tốt.
• Một người bị viêm gan B mãn tính.
• Người tiêm chích ma túy.

Do đó, bạn nên xét nghiệm trước khi sử dụng thuốc PrEP :

Bạn nên xét nghiệm HIV trước khi bắt đầu PrEP hoặc nếu bạn muốn tái điều trị bằng PrEP. Chỉ sử dụng thuốc PrEP nếu kết quả xét nghiệm HIV của bạn là âm tính. PrEP không được sử dụng điều trị cho những người đã bị nhiễm HIV. Sử dụng thuốc PrEP ở những người đã nhiễm HIV có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc, hạn chế hiệu quả điều trị tiếp theo.

PrEP không ngăn ngừa những người không phòng được các bệnh lây truyền tình dục khác như giang mai, lậu và chlamydia. Vì vậy, nếu bạn nghi ngờ bị nhiễm trùng hoặc để kiểm tra các tình trạng sức khỏe, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Ngay cả khi bạn đang sử dụng thuốc PrEP, điều quan trọng vẫn là sử dụng bao cao su đúng cách mỗi khi bạn quan hệ tình dục để bảo vệ bản thân khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Thuốc PREP có tác dụng gì?

Theo các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới, việc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) giúp những người không bị nhiễm HIV nhưng có nguy cơ cao có thể dự phòng lây nhiễm HIV. 

PrEP sử dụng thuốc kháng virus để ngăn ngừa lây nhiễm HIV ở những người có khả năng không bị nhiễm HIV bằng cách ngăn ngừa phát triển chất xúc tác sinh học (enzym) là chất mà HIV dùng tạo ra bản sao mới của virus.

Nếu sử dụng đúng cách, thường xuyên và đủ liều, có thể dự phòng lây nhiễm HIV đến 90% ở những người có nguy cơ  nhiễm HIV cao. Từ năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra khuyến nghị sử dụng PrEP (như một phần của chiến lược  phòng chống HIV toàn diện bao gồm sử dụng bao cao su) cho những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Cách tiếp cận này không thay thế cho các biện pháp phòng chống HIV khác, nhưng  là một cách dễ dàng để giảm 2/3 nguy cơ lây nhiễm HIV ở tình cụ đồng giới nam (MSM) qua các kết quả thử nghiệm lâm sàng và thực tế trên thế giới.

Thuốc PrEP có những tác dụng phụ như thế nào

PrEP rất an toàn và không có tác dụng phụ ở 90% người dùng.

Chỉ có khoảng 10% người dùng ban đầu gặp các tác dụng phụ nhẹ, tạm thời như tiêu chảy, buồn nôn, chán ăn, đau quặn bụng và đầy hơi. Một số người bị chóng mặt và đau đầu.

Những tác dụng phụ này thường kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tuần, nhưng thường không kéo dài hơn một tháng mà không cần ngừng dùng PrEP.

Đáng chú ý, phương pháp dùng thuốc Prep an toàn với hầu hết người dùng, kể cả phụ nữ đang mang thai và cho con bú.

Hầu hết  người dùng PrEP không gặp vấn đề  nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc sử dụng PrEP lâu dài có thể làm ảnh hưởng đến thận, vì vậy cũng cần xác nhận lại điểm này. Trong khi  sử dụng PrEP để kiểm tra vấn đề này, bác sĩ của bạn sẽ kiểm tra ba tháng một lần.

Các cách sử dụng PREP an toàn và hiệu quả

Uống 1 viên vào cùng thời điểm nhất định mỗi ngày. Sử dụng bộ hẹn giờ, ứng dụng điện thoại nhắc nhở và các công cụ hỗ trợ khác để giúp bạn ghi nhớ. Nếu quên, hãy uống ngay khi nhớ ra (không uống quá 2 viên trong 24 giờ). PrEP có hiệu quả bảo vệ tốt nhất khi sử dụng 7 ngày liên tục đối với quan hệ tình dục qua đường hậu môn và 21 ngày liên tục khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc tiêm chích thuốc.